Aandachtspunten voor overeenkomsten van bepaalde duur

Gebruik van contracten van bepaalde duur

(Artikel L.122-1 van het arbeidswetboek)

Een overeenkomst voor bepaalde tijd kan worden gesloten voor

  • Het uitvoeren van een precieze en niet-duurzame taak, en
  • Het kan niet worden gebruikt om een betrekking te vervullen die verband houdt met de normale en permanente activiteit van de onderneming op permanente basis.

Het is dus slechts in uitzonderlijke gevallen mogelijk te voorzien in behoeften aan arbeidskrachten die niet voortvloeien uit de permanente en gebruikelijke activiteit van de onderneming.

Het doel van de overeenkomst voor bepaalde tijd moet duidelijk worden vermeld. Bij gebreke van enige vermelding van het doel van de arbeidsovereenkomst kan niet worden vastgesteld dat de overeenkomst is gesloten voor de uitvoering van een specifieke en niet-duurzame taak, zodat zij wordt geacht voor onbepaalde tijd te zijn gesloten.

Sinds een wet van 23 december 2013 moet een werkgever die werknemers wil aanwerven met een contract van onbepaalde duur, de werknemers die in zijn onderneming werken met een contract van bepaalde duur, voortaan op de hoogte brengen van de vacature (artikel L.122-10 van het arbeidswetboek).

De 9 gevallen van gebruikmaking van arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd

  • vervanging van een afwezige werknemer;
  • seizoenscontracten;
  • banen waarvoor het gebruikelijk is een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd te gebruiken;
  • incidentele en eenmalige taken;
  • tijdelijke toename van activiteit;
  • dringend werk;
  • tewerkstelling van een bij Adem ingeschreven werkloze;
  • het in dienst nemen van bepaalde werkzoekenden;
  • aanvullende beroepsopleiding;

Het beginsel van gelijke behandeling

(Artikel L 122-10 van het arbeidswetboek)

Principe

Tenzij bij wet anders is bepaald, zijn de wettelijke en contractuele bepalingen die gelden voor werknemers met een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd, ook van toepassing op werknemers met een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd.

Rainbow-Resources-Group-112-van-142-min.jpg

Duur van het contract van bepaalde duur

Vaststelling van de duur van een overeenkomst voor bepaalde tijd

(Artikel L.122-3 van het arbeidswetboek)

Principe

Een overeenkomst voor bepaalde tijd moet bij de sluiting ervan een precieze looptijd hebben.

Een overeenkomst ter vervanging van een werknemer die met ouderschapsverlof is, kan niet eerder ingaan dan drie maanden vóór de datum waarop het ouderschapsverlof ingaat en eindigt niet later dan drie maanden na het einde van het ouderschapsverlof van de afwezige werknemer.

Een overeenkomst ter vervanging van een werknemer die wegens zwangerschapsverlof afwezig is, kan niet eerder ingaan dan drie maanden vóór de datum waarop het zwangerschapsverlof ingaat en eindigt niet later dan drie maanden na het einde van het ouderschapsverlof van de vervangen werknemer.

Uitzonderingen

In een beperkt aantal gevallen kan de overeenkomst een onzekere looptijd hebben, die niet precies vastligt wanneer de overeenkomst wordt gesloten:

  • De vervanging van een werknemer die afwezig is of wiens arbeidsovereenkomst is opgeschort;
  • Banen van seizoensgebonden aard;
  • banen waarvoor het gebruikelijk is geen gebruik te maken van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd wegens de aard van de verrichte werkzaamheid of het tijdelijke karakter van de baan.

In deze drie gevallen heeft de werkgever de keuze tussen het vaststellen van een precieze termijn of het gebruik van een onzekere termijn, in welk geval de overeenkomst eindigt met de voltooiing van de door de werknemer te verrichten taak.

De voor onbepaalde duur gesloten overeenkomst moet echter een voor de werknemer gegarandeerde minimumduur bevatten (de wet voorziet niet in bijzondere regels betreffende deze minimumduur).

Opgelet: in gevallen waarin het doel van een overeenkomst wordt bereikt voordat de in de overeenkomst vastgestelde minimumduur is verstreken, is de werkgever verplicht de werknemer tot deze minimumduur in dienst te houden of hem het voordeel van de volledige doorbetaling van het loon tot deze datum toe te kennen.

  • Het ontbreken van een verklaring waarin de minimumduur van de tewerkstelling wordt bepaald, vormt een schending van de dwingende bepalingen van de wet; de overeenkomst die zonder vaststelling van een minimumduur is gesloten, wordt in dit geval geacht voor onbepaalde tijd te zijn gesloten (S.C.J. 22/1/1998).

De maximumduur van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd

(Artikel L.122-4. van het Arbeidswetboek)

Principe

De duur van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd mag per werknemer, verlengingen inbegrepen, niet meer dan 24 maanden bedragen.

De duur van een tussen de partijen overeengekomen proefperiode wordt in aanmerking genomen bij de berekening van de maximale duur van de overeenkomst voor bepaalde tijd.

Uitzonderingen

Seizoenscontracten: zij mogen niet worden gesloten voor een periode van meer dan 10 maanden binnen een periode van 12 maanden, verlengingen inbegrepen.

In een aantal wettelijke bepalingen wordt afgeweken van de maximumgrens van 24 maanden:

  • Docent-onderzoekers aan de universiteit van Luxemburg;
  • Contracten van bepaalde duur die worden gesloten tussen een sportbond of -club enerzijds en een trainer of sporter anderzijds.

Een overeenkomst voor bepaalde tijd kan meer dan tweemaal worden verlengd, zelfs voor een periode van meer dan 24 maanden wanneer de overeenkomst wordt gesloten:

  • Met onderwijs- en onderzoekspersoneel van de Universiteit van Luxemburg;
  • Door intermitterende entertainment werknemers;
  • Tussen openbare onderzoekscentra en onderzoekers;
  • Tussen de staat of de gemeente enerzijds en het hoofd van een kleuter- of lagere schoolklas, het hoofd van een middelbare school, ..;
  • Tussen gemeenten, samenwerkingsverbanden van gemeenten of particuliere organisaties;
  • tussen het aartsbisdom enerzijds en een godsdienstleraar anderzijds, met het oog op tijdelijke vervanging.

Bovendien bepaalt de arbeidswet dat de minister van Arbeid bij wijze van uitzondering de verlenging van de maximumperiode van 24 maanden kan toestaan in het belang van werknemers die werkzaamheden verrichten waarvan de inhoud een zeer gespecialiseerde kennis en bewezen ervaring in de specialisatie vereist.

Sancties

Behoudens de bovengenoemde uitzonderingen wordt een overeenkomst voor bepaalde tijd die de maximumgrens van 24 maanden overschrijdt, geacht van meet af aan voor onbepaalde tijd te zijn gesloten (T.T.25/09/1992).

Het maximum van 24 maanden wordt echter beschouwd als een wettelijke bepaling die is ingevoerd ter bescherming van de werknemer, die er als enige gebruik van kan maken. De werknemer kan er dus voor kiezen de geldigheid van een overeenkomst voor bepaalde tijd van meer dan 24 maanden te handhaven, indien hij van mening is dat deze overeenkomst gunstiger voor hem is dan een overeenkomst voor onbepaalde tijd, die op elk moment eenzijdig kan worden opgezegd.

Verlenging van het contract van bepaalde duur

(Artikel L.122-5. van het Arbeidswetboek)

Principe

De overeenkomst voor bepaalde tijd kan tweemaal voor bepaalde tijd worden verlengd.

Het beginsel en/of de voorwaarden van de verlenging moeten echter het voorwerp zijn van een bijzondere verlengingsclausule in de oorspronkelijke arbeidsovereenkomst of in een latere wijziging van die overeenkomst.

Bij gebreke van een schriftelijk beding tot verlenging wordt de verlengde overeenkomst voor bepaalde tijd vermoed te zijn gesloten voor onbepaalde tijd, aangezien het bewijs van het tegendeel niet toelaatbaar is.

Uitzonderingen

Het seizoencontract is aan een andere regeling onderworpen. Dit contract kan steeds voor het volgende seizoen worden verlengd, waarbij het aantal verlengingen niet bij wet is beperkt. Het is dus mogelijk om met dezelfde werknemer een seizoencontract te sluiten voor een onbeperkt aantal seizoenen, zonder dat het contract een vast contract wordt.

Indien de werkgever in dit geval besluit de seizoenarbeider, die meer dan twee seizoenen op grond van een schriftelijk verlengingsbeding in dienst is geweest, niet voor een nieuw seizoen in te zetten, zou de beëindiging van de seizoenarbeidsverhouding derhalve worden gelijkgesteld met een ontslag waarop de wettelijke bepalingen inzake arbeidsovereenkomsten voor onbepaalde tijd van toepassing zijn.

Meeting-notes-Rainbow-Resources-Group-117-van-142-min.jpg

Voortzetting van de contractuele betrekkingen na het verstrijken van de overeenkomst voor bepaalde tijd

Indien de arbeidsverhouding na het verstrijken van de overeenkomst voor bepaalde tijd wordt voortgezet, wordt het een overeenkomst voor onbepaalde tijd, tenzij deze overeenkomstig de bovengenoemde bepalingen wordt verlengd.

Principe

In principe kan eenzelfde functie niet worden vervuld door een opeenvolging van arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd.

Bij het verstrijken van een overeenkomst voor bepaalde tijd mag de werkgever geen gebruik maken van dezelfde werknemer of van een andere werknemer die op basis van een overeenkomst voor bepaalde tijd in dienst is genomen, om de plaats van de werknemer in te nemen vóór het verstrijken van een zogenoemde wachttijd, die gelijk is aan een derde van de totale duur van de verstreken overeenkomst.

Uitzonderingen

  • Nieuwe afwezigheid van de vervangen werknemer;
  • Uitvoering van dringende werkzaamheden;
  • Seizoenscontract;
  • Contract dat bedoeld is om een functie te vervullen waarvoor het gebruikelijk is om geen contract voor onbepaalde tijd te gebruiken;
  • Voortijdige beëindiging wegens een initiatief van de werknemer of wegens ernstig wangedrag van zijn kant;
  • Weigering van de werknemer om zijn overeenkomst voor bepaalde tijd met een verlengingsclausule te verlengen, voor de resterende duur van de niet-verlengde overeenkomst;
  • Tewerkstelling van een bij ADEM ingeschreven werkloze;
  • Tewerkstelling van bepaalde werkzoekenden;
  • Aanvullende beroepsopleiding.

Sancties

Elk contract van bepaalde duur dat in strijd met de hierna volgende bepalingen wordt gesloten, wordt geacht voor onbepaalde tijd te zijn gesloten:

  • De rechtsregels die het gebruik van arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd toestaan;
  • De regels betreffende de vorm van de overeenkomst voor bepaalde tijd;
  • De regels betreffende de vorm van de overeenkomst voor bepaalde tijd; De vaststelling van de duur en de maximumduur van de overeenkomst voor bepaalde tijd;
  • De regels betreffende de verlenging van het contract voor bepaalde tijd;
  • De regels met betrekking tot de wachttijd.

Ter herinnering: volgens de rechtspraak van het Hof van 20.11.1997 zijn de wettelijke bepalingen inzake de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd vastgesteld met het oog op de bescherming van de werknemer, die er als enige een beroep op kan doen.

Anne-Sophie-Comazzi_2021-03-01-113409.jpg

Anne-Sophie Comazzi